- Ιπποκράτους 8, Αθήνα 10679
- 210.3615156
Ποιο το ενδιαφέρον μιας Ιστορίας του γαλλικού πολιτισμού για το ελληνικό κοινό του 21ου αιώνα; Σ’ αυτό το ερώτημα επιχειρεί να απαντήσει το βιβλίο∙ η Ελλάδα κληροδότησε στον κόσμο την κριτική σκέψη και η Γαλλία προίκισε την ανθρωπότητα με τη Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου που αποτελεί θεμέλιο του σύγχρονου πολιτισμού. Με τη Γαλλική Επανάσταση του 1789 ξεκινάει μια πορεία προς την ελευθερία και την ισότητα, η οποία συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας έχοντας, όπως έλεγε ο Βίκτωρ Ουγκώ, «ενδιάμεσους σταθμούς τις επαναστάσεις». Από αυτό το κοσμοϊστορικό γεγονός εκπήγασαν νέες ιδέες για την κοινωνική οργάνωση και τις σχέσεις των ατόμων∙ οι θεωρίες αυτές διατυπώθηκαν από πρωτοπόρους και τολμηρούς διανοητές και διανοήτριες όπως ο Αλεξίς ντε Τοκβίλ, ο Σαρλ Φουριέ, ο Ανρί ντε Σαιν-Σιμόν, η Φλορά Τριστάν, η Λουίζ Μισέλ, η Ολέμπ ντε Γκούζ, η Σιμόν ντε Μπωβουάρ κ.ά., διαπότισαν την τέχνη και τη λογοτεχνία και εξέθρεψαν πολυάριθμα κοινωνικά κινήματα. Ιστορούνται εδώ οι διάφορες φάσεις και το έργο της Γαλλικής Επανάστασης καθώς και τα πρόσωπα που με αφετηρία το τρίπτυχο «ελευθερία-ισότητα-αδελφοσύνη» αγωνίστηκαν τόσο με τη σκέψη όσο και με την ίδια τη ζωή τους για να καθιερωθούν η ελευθερία της έκφρασης, η θρησκευτική ελευθερία, η κοινωνική δικαιοσύνη, η ισότητα των φύλων, η παγκόσμια αλληλεγγύη και ειρήνη. Τα πολιτιστικά αυτά φαινόμενα δεν περιορίζονται βέβαια στη χώρα που τα γέννησε αλλά διευρύνονται προς την Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα. Η μελέτη των διαπολιτισμικών σχέσεων της χώρας μας με τη Γαλλία, από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους ώς τη σύγχρονη εποχή, από τη Μαντώ Μαυρογένους και τον Παναγιώτη Σοφιανόπουλο ώς την Καλλιρρόη Παρρέν και τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, αποκαλύπτει βαθιές εκλεκτικές συγγένειες ανάμεσα στο γαλλικό και στο ελληνικό πνεύμα.
| Εισαγωγή: | Μενεγάκη Μαρία |
| Κωδικός Ευδόξου: | 59360856 |
| Πρόλογος: | Λεοντσίνης Ν. Γεώργιος |
| Εκδόσεις: | Καρδαμίτσα |
| ISBN: | 9789603543756 |
| Έτος έκδοσης: | 2015 |
| Διαστάσεις: | 24x17 |
| Σελίδες: | 376 |
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ................................................................................................... 15
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ .................................................................................. 21
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ:
ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ................................... 23
1. ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ........................... 25
Ι. Χρονολογικά όρια .............................................................................................25
ΙΙ. 1789-1792: Τα θεμέλια μιας νέας κοινωνίας ...............................................26
ΙΙΙ. 1792-1794: Υπέρβαση και πτώση ..............................................................29
Α. Πολιτικός τομέας ........................................................................................... 30
Β. Οικονομικός τομέας ..................................................................................... 31
Γ. Κοινωνικός τομέας ........................................................................................ 32
Δ. Θρησκευτικός Τομέας ................................................................................. 33
IV. H κληρονομιά ................................................................................................34
2. ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ...................... 35
Ι. Οικουμενικότητα ............................................................................................35
ΙΙ. Πολιτιστική διάσταση ................................................................................... 37
Α. Θρησκεία ....................................................................................................... 38
Β. Παιδεία .......................................................................................................... 42
Γ. Τέχνη ............................................................................................................... 44
α. Η μουσική ..................................................................................................... 44
β. Η ζωγραφική ................................................................................................. 47
ΙΙΙ. Επίμετρο ....................................................................................................... 51
3. ΟΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ..................................................................... 52
Ι. Η νέα «πολιτική θρησκεία» ......................................................................... 52
ΙΙ. Οι δημοκρατικές γιορτές και τα αρχαία πρότυπα ................................. 54
ΙΙΙ. Κατακλείδα: Μια πρωτοφανής απόπειρα πολιτιστικής ανατροπής .... 62
4. ΜΑΡΙ-ΖΟΖΕΦ ΣΕΝΙΕ: Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ...................... 65
Ι. Ο νέος ρόλος του διανοούμενου ................................................................ 65
ΙΙ. Ο δημιουργός της «δημοκρατικής» τραγωδίας .................................... 67
ΙΙΙ. Ελευθερία του πνεύματος και ιδεολογία ................................................. 70
IV. Η πνευματική κληρονομιά του Σενιέ ........................................................ 71
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΡΧΙΑ – ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ
– ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ – ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ ................................................................... 75
5. ΟΙ ΘΕΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ....................................................................... 77
Ι. Δύο κοσμοθεωρίες σε σύγκρουση .............................................................. 77
ΙΙ. Οι «προφήτες του παρελθόντος» .............................................................. 78
Α. Η θεία προέλευση της κοινωνίας ............................................................... 79
Β. Η «διακήρυξη των δικαιωμάτων του Θεού» ........................................... 91
Γ. Το «αλάθητο» του Πάπα και η απόλυτη μοναρχία ................................. 83
Δ. Η εκδίκηση του Θεού .................................................................................. 85
Ε. Θρησκεία και νεωτερικότητα ...................................................................... 87
ΣΤ. Συμπερασματικά ......................................................................................... 88
6. ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΠΕΝΖΑΜΕΝ
ΚΟΝΣΤΑΝ ΣΤΟΝ ΑΛΕΞΙΣ ΝΤΕ ΤΟΚΒΙΛ ......................................................... 90
Ι. Γενικά χαρακτηριστικά .................................................................................. 90
ΙΙ. Ο Μπενζαμέν Κονστάν και ο ατομικιστικός φιλελευθερισμός .................. 92
Α. Βιογραφική σκιαγράφηση ............................................................................ 92
Β. Στοιχεία της θεωρίας του ............................................................................. 94
α. Ελευθερία και εθνική κυριαρχία ................................................................. 94
β. Κράτος και θρησκεία ................................................................................... 96
Γ. Γενική εκτίμηση ............................................................................................. 97
ΙΙΙ. Ο Αλεξίς ντε Τοκβίλ και ο δημοκρατικός φιλελευθερισμός .....................99
Α. «Ένας ηττημένος αριστοκράτης» .............................................................. 99
Β. Ένας προφήτης της δημοκρατίας ............................................................101
α. Από τον αγγλικό κοινοβουλευτισμό στην αμερικανική δημοκρατία .....101
β. Πολιτική δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη ................................... 102
γ. Αποκέντρωση της εξουσίας και δημοκρατική διαπαιδαγώγηση ......... 105
Γ. Η διαχρονικότητα της σκέψης του .......................................................... 106
7. Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
ΣΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΣΑΡΛ ΦΟΥΡΙΕ ..................................... 108
Ι. Η γέννηση των σοσιαλιστικών θεωριών στη Γαλλία ...................................108
Α. Ο Σαιν-Σιμόν ................................................................................................. 110
Β. Ο Φουριέ .......................................................................................................112
ΙΙ. Γάμος και οικογένεια στη συνεταιριστική κοινωνία του Φουριέ ............114
Α. Πολιτισμός: ο κόσμος από την ανάποδη ..................................................114
Β. Η κρυφή εξέγερση του ανθρώπινου γένους ............................................115
Γ. Αρμονία: Ο κόσμος από την καλή .............................................................119
ΙΙΙ. «Το φαντασιακό είναι αυτό που τείνει να γίνει πραγματικό» .................122
8. ΣΑΡΛ ΦΟΥΡΙΕ: ΕΝΑΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ
ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ .............................................................................. 129
Ι. Εισαγωγικά ..................................................................................................... 129
ΙΙ. Η γυναίκα στον Πολιτισμό ........................................................................... 131
ΙΙΙ. Η γυναίκα στην Αρμονία ............................................................................. 134
IV. Ένας παραγνωρισμένος σκαπανέας του σύγχρονου φεμινισμού ......... 138
9. ΦΛΟΡΑ ΤΡΙΣΤΑΝ: MIA ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΗ ΜΟΡΦΗ
ΤΟΥ ΟΥΤΟΠΙΚΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ .................................................................... 144
Ι. Εισαγωγικά ...................................................................................................... 144
ΙΙ. Η διαμόρφωση της σκέψης της Φλορά Τριστάν ...................................... 145
ΙΙΙ. Το κοινωνικό όραμα της Φλορά Τριστάν .................................................. 150
Α. Διεθνιστικός προλεταριακός σοσιαλισμός ................................................. 151
α. Η κοινωνική εξύψωση του προλεταριάτου ............................................... 152
β. Η παγκόσμια Εργατική Ένωση ................................................................... 155
Β. Φεμινιστικός σοσιαλισμός ........................................................................... 159
IV. Σύντομος απολογισμός ............................................................................... 162
10. ΜΕ ΤΑ ΦΤΕΡΑ ΤΟΥ ΙΚΑΡΟΥ: ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΙΚΑΡΙΑ
ΤΟΥ ΕΤΙΕΝ ΚΑΜΠΕ .......................................................................................... 166
Ι. Εισαγωγικά ...................................................................................................... 166
ΙΙ. Από το εγώ στο εμείς και από τα Κύθηρα στην Ικαρία ............................ 167
ΙΙΙ. Ο Ικάριος κομμουνισμός ............................................................................ 169
IV. Ταξίδι στην Ικαρία, ταξίδι στον κόσμο των ιδεών ..................................... 171
V. Το ιδεώδες του Καμπέ και το νησί της Ικαρίας ......................................... 174
VI. Κατακλείδα: Μύθος και πραγματικότητα .................................................. 181
11. Ο ΒΙΚΤΩΡ ΟΥΓΚΩ ΚΑΙ Ο ΕΝΖΟΛΟΡΑΣ .................................................... 183
Ι. Μια μυστηριώδης σχέση ................................................................................. 183
ΙΙ. Η ταύτιση της Λουίζ Μισέλ με το επαναστατικό πρότυπο του Ενζολορά .... 184
ΙΙΙ. Λουίζ Μισέλ και Βίκτωρ Ουγκώ .................................................................... 188
12. Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΒΙΚΤΩΡΟΣ ΟΥΓΚΩ
ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ............................................................................ 194
Ι. Τα πρώτα του παιδικά ποιήματα.....................................................................194
ΙΙ. Η παιδική λογοτεχνία στον ευρύτερο προβληματισμό του συγγραφέα ....196
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΩΣΜΩΣΕΙΣ ........................................................................... 203
13. Ο ΑΝΡΙ ΝΤΕ ΣΑΙΝ-ΣΙΜΟΝ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ
ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ .................................................. 205
Ι. Οι πνευματικές καταβολές του Σαιν-Σιμόν .................................................... 205
ΙΙ. Παγκόσμια ενοποίηση και ισοτιμία των δύο φύλων ................................... 208
ΙΙΙ. Ένας πρόδρομος του φιλελληνισμού ........................................................... 209
IV. Ένας προάγγελος της Ευρωπαϊκής Ένωσης .............................................. 210
14. ΟΥΤΟΠΙΚΟΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΩΙΜΟΣ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ
ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ........................................................................ 214
Ι. Γενικά ................................................................................................................. 215
ΙΙ. Η προσέγγιση του Φουριέ .............................................................................. 217
ΙΙΙ. Ο Παναγιώτης Σοφιανόπουλος και η πρόσληψη των φουριερικών ιδεών
στην Ελλάδα του πρώτου 19ου αιώνα ............................................................. 221
15. Η ΠΡΩΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ........................................................................ 233
Ι. Πολιτικός λόγος και συσχετισμοί εξουσίας .................................................. 233
ΙΙ. Η Ολέμπ ντε Γκουζ και το «δικαίωμα στη λαιμητόμο» ............................. 235
ΙΙΙ. Η Μαντώ Μαυρογένους και ο διμέτωπος αγώνας της .............................. 239
Α. Η δράση της κατά τον αγώνα της ανεξαρτησίας ........................................ 239
Β. Η αμνησία της Ιστορίας ................................................................................. 244
V. Η κληρονομιά .................................................................................................. 252
16. ΔΥΟ EΥΡΩΠΑΙΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1834-1868:
ΑΝΤΟΝ ΦΟΝ ΠΡΟΚΕΣ-ΟΣΤΕΝ, ΑΡΤΥΡ ΝΤΕ ΓΚΟΜΠΙΝΩ .......................... 253
Ι. Δύο λάτρεις της Ανατολής ............................................................................... 253
ΙΙ. Η σχέση του Πρόκες-Όστεν με την Ελλάδα ................................................. 254
ΙΙΙ. Ο Γκομπινώ και η νεοελληνική κοινωνία ..................................................... 257
IV. Φιλέλληνες ή μισέλληνες; .................................................................................................... 261
17. Η ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΑΝΔΗ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ: ΜΙΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ
ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΟΡΦΗ ΣΧΕΣΗ ....................................................................................................... 263
Ι. Εισαγωγικά ............................................................................................................................. 263
ΙΙ. Υποδοχή της μυθιστοριογράφου από την ελληνική ιντελιγκέντσια
του 19ου αιώνα ......................................................................................................................... 265
ΙΙΙ. Η εμπνεύστρια του ελληνικού γυναικείου κινήματος ...................................................... 269
IV. Το βλέμμα των συγχρόνων ................................................................................................... 271
V. Επίμετρο: ελληνικές μεταφράσεις έργων της Γεωργίας Σάνδη ........................................ 276
Α. 19ος αιώνας ........................................................................................................................... 276
Β. 20ος αιώνας ........................................................................................................................... 277
18. Ο ΎΜΝΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ ΤΟΥ Δ. ΣΟΛΩΜΟΥ.
ΜΙΑ ΑΓΝΩΣΤΗ ΓΑΛΛΙΚΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ .................................................................................... 278
Ι. Η πανανθρώπινη αξία του σολωμικού ποιήματος ............................................................. 278
ΙΙ. Η πρώτη έμμετρη μετάφραση στροφών του Ύμνου.
Μία πατριωτική πράξη................................................................................................................ 279
ΙΙΙ. Συμπέρασμα ........................................................................................................................... 285
19. Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ
ΤΟΥ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ................................................................................................. 286
Ι. Η μετάφραση όχημα διακίνησης ιδεών ................................................................................. 286
ΙΙ. Οι μεταφράσεις του Δεύτερου Φύλου και το παγκόσμιο γυναικείο κίνημα .................... 287
ΙΙΙ. Η μετάφραση του έργου στην ελληνική γλώσσα ................................................................. 293
IV. Συμπερασματική παρατήρηση ............................................................................................. 297
20. TO ΔΕΥΤΕΡΟ ΦΥΛΟ KAI Η ΑΠΗΧΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ ..................................................................................... 298
Ι. Συνάντηση μιας φιλοσοφίας κι ενός κινήματος ................................................................... 298
ΙΙ. 1949-1974. Από το τέλος του εμφυλίου ως το τέλος της Χούντας .................................. 299
ΙΙΙ. 1974-1986. Από τη μεταπολίτευση μέχρι το θάνατο της Μπωβουάρ ........................... 307
IV. Το σήμερα ................................................................................................................................ 311
21. Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΣΤΟΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ. ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ....................................................... 314
Ι. Εκκόλαψη ενός κοινωνιολόγου .............................................................................................. 314
ΙΙ. Ο πολιτικός της ισότητας των φύλων ................................................................................... 317
Α. Γυναικεία παρουσία και πνευματική κοινωνία ................................................................... 318
Β. Ο υπερασπιστής των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων των Ελληνίδων .............. 320
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ......................................................................................... 329
22. ΓΑΛΛΟΦΩΝΙΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΕΜΦΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ .................................................................... 331
Ι. Εισαγωγή .................................................................................................................................... 331
ΙΙ. Στάσεις και αντιστάσεις στην πορεία του χρόνου ............................................................... 331
ΙΙΙ. Βασικοί σταθμοί ..................................................................................................................... 333
Α. Καναδάς ................................................................................................................................... 333
Β. Γαλλία ....................................................................................................................................... 334
Γ. Ελβετία ...................................................................................................................................... 335
Δ. Βέλγιο ........................................................................................................................................ 336
IV. Απολογισμός της εφαρμογής της γλωσσικής μεταρρύθμισης ......................................... 338
Α. Δημόσιοι οργανισμοί, κομματικοί φορείς............................................................................. 338
Β. Μέσα μαζικής ενημέρωσης .................................................................................................... 339
Γ. Λεξικογραφία ............................................................................................................................ 340
V. Συμπέρασμα ............................................................................................................................. 340
23. ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.................................... 342
I. Εισαγωγικά ................................................................................................................................. 342
II. Η αμηχανία της γραμματικής μπροστά στα γυναικεία αξιώματα ...................................... 343
III. Ιδεολογικές προσεγγίσεις ........................................................................................................ 349
IV. Η αποτύπωση της αβεβαιότητας στα λεξικά ....................................................................... 351
V. Η στάση των μέσων μαζικής ενημέρωσης ............................................................................. 355
VI. Αντιμετώπιση του θέματος από τους επίσημους φορείς .................................................. 356
VII.Κατακλείδα ............................................................................................................................... 358
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Ομιλία του Μιχάλη Σταθόπουλου της 11.01.2010 κατά την παρουσίαση
του βιβλίου Όταν οι γυναίκες της Γαλλίας αναζητούσαν το όνομα…
ή γιατί η γλώσσα τις ήθελε αόρατες (Αθήνα, εκδ. Λιβάνη, 2009) .......................................... 361
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ .......................................................................................................... 371
* Για πιο ακριβή αποτελέσματα προσθέστε όλα τα προϊόντα στο καλάθι σας και υπολογίστε τα μεταφορικά στην ολοκλήρωση της παραγγελίας. Οι δυσπρόσιτες περιοχές επιβαρύνονται με πρόσθετα μεταφορικά.
Λάβετε ενημερώσεις για προτάσεις και νέα είδη!
