Ο ελληνιστικός μικρόκοσμος είναι ο κόσμος του ύστερου ελληνισμού, βασικά των αλεξανδρινών και των ελληνορωμαϊκών εν συνεχεία χρόνων. Και είναι ιδεολογικά και εκφραστικά ένας μικρόκοσμος. Ιδεολογικά εκ των πραγμάτων, δεδομένου ότι τα σημεία αναφοράς δεν είναι πλέον η πατρώα γη, αλλά η οικουμένη ούτε, διοικητικά, η πόλη-κράτος του κλειστού συστήματος των αξιών των κλασικών αιώνων αλλά η ανοιχτή στα νέα ρεύματα κοσμόπολη. Η οικουμενικότητα και ο κοσμοπολιτισμός είναι τώρα οι δυο συντεταγμένες της θεώρησης και της αντίληψης, αντίστοιχα, του κόσμου. Με την πρώτη από αυτές σχηματίζονται από κορυφής μια σειρά από ποιητικές κοσμολογίες: μυθολογική, ιστορική, πνευματική και επιστημονική ακόμη (λ.χ. γα τα γεωφυσικά ή την αστρονομία).