Η Οδύσσεια είναι το δεύτερο μεγάλο επικό ποίημα της ελληνικής αρχαιότητας, που έφτασε ως εμάς με μορφή ολοκληρωμένη. Πριν όμως μιλήσουμε γι' αυτήν, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε πολύ συνοπτικά τη γένεση και την πορεία της ηρωικής επικής ποίησης στη μητροπολιτική Ελλάδα πρώτα και στην Ιωνία ύστερα, σύμφωνα με τις θεωρίες που διαμόρφωσαν οι νεώτεροι επιστήμονες, στηριγμένοι στη συγκριτική μελέτη της επικής ποίησης στους διάφορους λαούς, παλιούς και σύγχρονους, και στα πορίσματα της αρχαιολογίας, της ιστορίας, της γλωσσολογίας και όποιας άλλης επιστήμης, που μπορεί να βοηθήση. Με τη μικρή αυτή εισαγωγή νομίζουμε ότι θα βοηθήσουμε στην κατανόηση του έργου του Ομήρου.
Όπως είναι φυσικό, επικά τραγούδια πλάθονται σε εποχές που γίνονται έργα μεγάλα: δυνατοί πόλεμοι, εξερευνητικά ταξίδια, αποικισμοί, έντονη επικοινωνία ανάμεσα σε λαούς κ.ά. Σε τέτοιες εποχές αυτοσχέδιοι αοιδοί επιχειρούν να δοξάσουν με το τραγούδι τους τις μεγάλες πράξεις, τα κλέα ανδρών, και τους ήρωες της εποχής.