Για πολλά χρόνια ταυτίζαμε τον ελληνικό πολιτισμό με την άνθηση του κλασικισμού στην Αθήνα του 5ου αιώνα. Σχετικά πρόσφατα, το ενδιαφέρον μετατοπίστηκε σε μια παλαιότερη ιστορική περίοδο, που για ευκολία την ονομάζουμε αρχαϊκή. Η νέα προσέγγιση στην ελληνική ιστορία των αρχαϊκών χρόνων αποκαλύπτει ότι η περίοδος αυτή υπήρξε η χοάνη όπου έλιωσαν τα στοιχεία που θα έπαιζαν πρωτεύοντα ρόλο στη γένεση του κλασικού πολιτισμού. Η πρόοδος της αρχαιολογίας επιτρέπει να φωτιστούν οι συνθήκες της εγκατάστασης των Ελλήνων γύρω από τη  Μεσόγειο και της οργάνωσης των πρώτων αποικιών. Μια νέα ανάγνωση των ελληνικών μύθων αποκαλύπτει τον τρόπο σκέψης και τις αξίες που τροφοδότησαν για μεγάλο διάστημα τις ποικίλες εκφράσεις της ελληνικής διάνοιας. Με άλλα λόγια, στους τρείς αιώνες που χωρίζουν τον Όμηρο από τον Αισχύλο διαμορφώνεται το πρώτο πλαίσιο του ελληνικού πολιτισμού, η πόλις, όπου θα επινοηθεί η πολιτική, μέθοδος άγνωστη ώς τότε στις ανθρώπινες κοινωνίες.