Η μελέτη ασχολείται με το εγχείρημα του μεγάλου ουμανιστή Leonardo Bruni να συγγράψει τον Πανηγυρικό της πόλης του, της Φλωρεντίας, μιμούμενος τον Παναθηναϊκό λόγο του κορυφαίου εκπροσώπου της δεύτερης σοφιστικής Πόπλιου Αίλιου Αριστείδη. Η παρόμοια αίγλη που εξέπεμψαν, η ρωμαϊκή Αθήνα για το κλασικό παρελθόν της και η Φλωρεντία του Quattrocento για την κρατική συγκρότησή της, διευκολύνει τη συσχέτιση των εγκωμίων τους. Όπως υποστηρίζει όμως ο συγγραφέας, χρειάζεται να ερμηνευτεί και η σχέση των δημιουργών τους, μέσα από τους παράλληλους κόσμους στους οποίους έζησαν. Θέτει έτσι το καίριο ερώτημα: αποτελούν τα έργα εξύμνησης των δύο πόλεων αρχέγονα παραδείγματα ενός δοκιμασμένου μέσου συνοχής των μαζών και χειραγώγησής τους στην επιθυμητή για την εκάστοτε εξουσία κατεύθυνση; Για να απαντήσει, παρουσιάζει τους αντίστοιχους μνημειώδεις λόγους και επιχειρεί τη συγκριτική θεώρησή τους ως συνόλων. Η μοναδική αυτή παρουσίασή τους παρέχει την ευκαιρία στον αναγνώστη να κατανοήσει τη «συνομιλία» των κειμένων μεταξύ τους, αλλά και με το σήμερα.