…Το σύνολο των γνωστών βυζαντινών τοιχογραφημένων μνημείων που σώζονται στην ανατολική Μακεδονία και την δυτική Θράκη ανέρχεται σε τριάντα οκτώ συμπεριλαμβανομένων των παρεκκλησίων και του συγκροτήματος του καθολικού της Μονής Προδρόμου και των Αγίων Θεοδώρων (Παλαιάς Μητρόπολης) Σερρών.  »Σε σχέση με τον εκτεταμένο γεωγραφικό χώρο στον οποίο βρίσκονται τα μνημεία, μεταξύ Έβρου και Στρυμόνα, στην πραγματικότητα είναι πολύ λίγα. Για μια σαφέστερη αριθμητική προσέγγιση πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι τα δεκαπέντε από αυτά αποκαλύφθηκαν μετά από ανσκαφή. Απομένουν λοιπόν είκοσι τρία ιστάμενα μνημεία, γεγονός αξιοσημείωτο, που προκαλεί εντύπωση για τα δεδομένα της ελληνικής επικράτειας, αλλά δεν είναι δυσερμήνευτο. Πρόκειται για έναν χώρο, ο οποίος από ιστορική άποψη δοκιμάστηκε από αλλεπάλληλους καταστροφικούς πολέμους, λεηλασίες, ερημώσεις και πολύ σοβαρές δημογραφικές αλλαγές από τον 12ο έως και τον 20ό αιώνα. Ως επακόλουθο, τα πλείστα των μνημείων, πριν ακόμη ολοκληρωθεί η οθωμανική κατάκτηση της περιοχής στο τελευταίο τέταρτο του 14ου αιώνα, είχαν ήδη καταστραφεί.  »Η εμπειρία σχεδόν μισού αιώνα διαχείρισης των βυζαντινών αρχαιοτήτων από την 12η ΕΒΑ, έδειξε ότι οι ανασκαφικές έρευνες για την αποκάλυψη των μνημείων ήταν ένα επιστημονικό αλλά συγχρόνως και ένα ζωτικό εθνικό αίτημα, δεδομένου ότι η ανατολική Μακεδονία και η δυτική Θράκη είναι περιοχές με τραυματικές ιστορικές μνήμες. Συν τοις άλλοις, λαμβανομένου υπόψη ότι ο διάκοσμος αρκετών μνημείων ήταν ως επί το πλείστον κατεστραμμένος, κάθε σωστική ή συστηματική ανασκαφή αποτελούσε μοναδική ευκαιρία προς εντοπισμό και αποκάλυψη άγνωστων, άλλοτε τοιχογραφημένων και άλλοτε όχι, βυζαντινών ναών. Αυτός επίσης είναι και ένας από τους λόγους για τον οποίο στον παρόντα τόμο συμπεριλαμβάνονται τα εξ ανασκαφής γνωστά μνημεία, με όποιας έκτασης διάκοσμο σώθηκε σε αυτά, από απλά διακοσμητικά θέματα μέχρι εκτεταμένα μέρη του εικονογραφικού προγράμματος…». [Ευαγγελία Παπαθεοφάνους-Τσουρή (από την εισαγωγή του βιβλίου)].